Onderzoek: sturing van bloemkleur met LED-belichting

11/02/2020

In dit project werken het ILVO (Eenheid Plant), het Proefcentrum Sierteelt en de Universiteit Gent (Vakgroep Plantaardige Productie) samen om de kwaliteit van sierteeltproducten te verbeteren. In een dit projectdeel ligt de focus op de mogelijkheden van het gebruik van LED-belichting voor het sturen van bloem- en bladpigmentatie in sierplanten. In een eerste fase willen we begrijpen hoe de lichtkwaliteit de intensiteit van de bloemkleur van azalea beïnvloedt.

Hoe meten we bloemkleur? Bloemkleur kan je gewoon visueel beoordelen, al beperkt zich dit tot duidelijke kleurverschillen. Verschillen detecteren in de intensiteit van een bepaalde kleur is mogelijk als de planten naast elkaar staan, maar subtiele kleurverschillen worden al niet zomaar meer door iedereen waargenomen. De gevoeligheid van het menselijk oog kan hiervoor namelijk sterk verschillen naargelang leeftijd, geslacht, …, en ook de lichtomstandigheden (bv. kunstlicht of daglicht) waarbij de waarnemingen gebeuren, kunnen een rol spelen.

Daarom gebruiken wij voor onze experimenten een spectrofotometer (zie foto 1) voor de objectieve bepaling van de bloemkleur. Deze meetmethode is niet alleen veel gevoeliger dan ons oog, ze laat ook toe om kleur in een cijfer uit te drukken, een cijfer dat we later ook nog kunnen vergelijken met metingen die op een ander moment of een andere plaats gebeurd zijn. De PAK bloeiproeven op het Proefcentrum Sierteelt waren voor ons de ideale gelegenheid om onze meetmethode te vergelijken met de beoordeling die de telers geven aan de bloemkleur van azalea’s geforceerd onder verschillende LED-condities. Dit liet ons ook toe te bepalen vanaf welke ‘kleurwaarde’ gemeten met onze spectrofotometer de telers ook effectief een verschil rapporteerden. Uit deze waarnemingen bleek dat het effect van belichting op kleur zeer cultivar afhankelijk is. Zo zagen we bij ‘Hellmut Vogel’ helemaal geen verschil tussen een hoge en lage intensiteit rood licht, maar voor andere cultivars zoals ‘Otto’ was dit dan weer zeer duidelijk het geval.

De spectrofotometer zorgt voor de objectieve bepaling van de bloemkleur. Proeven met azalea onder LED belichting Azalea is al jarenlang onze modelplant voor het bestuderen van bloemkleur, ook genetisch. Daarom hebben we deze plant geselecteerd om te bestuderen hoe LED-belichting een effect kan hebben op de bloemkleur. De eerste proeven zijn gebeurd met de rode cultivar ‘Otto’. De planten werden onder 5 verschillende LED-recepten (100% rood licht, 80% rood en 20% blauw, 50% rood en 50% blauw, 20% rood en 80% blauw en 100% blauw) geforceerd. De kleur van de open bloemen werd gemeten met behulp van de spectrofotometer. De intensiteit van de bloemkleur wordt normaal gesproken weergegeven als Delta E*ab. Hoe lager deze waarde, hoe intenser de bloemkleur. De visuele kleurverschillen waren beperkt, maar de meest intense bloemkleur werd waargenomen bij 50% rood en 50% blauw licht. Tegelijkertijd werden ook genetische analyses gedaan op bloemknoppen geoogst op deze planten. De expressie van genen die een rol spelen in de regulatie van bloemkleur werd gemeten. De expressie van één van deze genen (GT-1) vertoont een gelijkaardig patroon als de metingen van de bloemkleur.

Dit kan erop wijzen dat dit gen een rol speelt in het vastleggen van de intensiteit van de bloemkleur onder invloed van de belichting. Uiteraard is dit maar een eerste experiment, deze proeven zullen zeker nog herhaald worden met andere cultivars om de regulatie van dit proces beter te begrijpen. Ook de analyse van de pigmentsamenstelling zal hierbij bestudeerd worden om te zien welke pigmenten er meer aangemaakt worden onder invloed van een verschillende lichtkleur. In de toekomst zullen ook andere bloeiende siergewassen en zelfs bladplanten gebruikt worden in dit onderzoek.

Wilt u meer weten over de mogelijkheden van verschillende lichtrecepten voor uw gewas?
Lees dan ook ons artikel over het ideale lichtrecept. U kunt voor meer informatie over lichtrecepten ook contact opnemen met de Consultants grow light performance van Hortilux: Stéphane André (tel. 06 -10282335 of s.andre@hortilux.com) en Hans de Vries ( tel. 06-57011488 of h.devries@hortilux.com).

Auteur: Ellen De Keyser, ILVO
Bron: Sierteelt&groenvoorziening 58