Telen met LED-belichting wezenlijk anders

19/06/2019

LED-belichting en de bijbehorende lichtrecepten maken een sterke ontwikkeling door. Dit helpt telers om beter te sturen op de eigenschappen en opbrengsten van het gewas, terwijl de energiekosten dalen. Steeds meer teelten kunnen profiteren van de ontwikkelingen op het gebied van LED. Daarnaast maken meer en meer telers de stap van HPS naar LED of hybride (een combinatie van HPS en LED). Dit omdat men een hoger lichtniveau wenst, maar met lagere energiekosten en zonder extra stralingswarmte.

Telen onder LED-belichting is wezenlijk anders dan telen onder HPS-lampen. De energiebalans bij LED teelt verschilt namelijk van de balans bij de teelt onder HPS-licht. HPS geeft 45% stralingswarmte af, terwijl LED-lampen vooral groeilicht produceren en nagenoeg geen stralingswarmte afgeven. Het ontbreken van stralingswarmte kan, afhankelijk van de teelt, zowel positieve als negatieve effecten hebben op de productie. Ook geeft LED-belichting meer mogelijkheden om te sturen binnen het lichtspectrum.

Lichtrecepten

Veel telers met LED-belichting hanteren een lichtrecept dat bestaat uit roodblauw/laagblauw. De keuze voor dit lichtrecept heeft in belangrijke mate te maken met de hoge energie-efficiency van dit lichtrecept. De teler krijgt met dit recept de maximale hoeveelheid groeilicht voor de energie die hij inzet. Dit ziet men vooral terug bij gewassen waar het gaat om het halen van een zo hoog mogelijke kilo-opbrengst, zoals tomaten en komkommers.

Voor het menselijk oog wordt – onder andere voor gewasherkenning – vaak gekozen om ook wit licht toe te voegen. Het spectrum van de LED-armatuur wordt dan roodwit/laagblauw. Van deze LED teelt recepten wordt afgeweken als de teler een kwaliteitsaspect wil beïnvloeden of de plantopbouw wil veranderen. Dit is vaak aan de orde in de sierteelt. Dan kan het bijvoorbeeld gaan om de compactheid van de plant, de uitloop van de (bloem)scheuten en de knopopbouw.

Proef met verschillende lichtrecepten

Er zijn verschillende manieren om tot het gewenste lichtrecept te komen. De keuze voor een bepaalde proefmethode is afhankelijk van het gewenste tijdspad. Als er voldoende tijd is, kiest een teler voor fundamenteel onderzoek zonder daglicht, in bijvoorbeeld een klimaatcel. Is er minder tijd beschikbaar, dan begint men met een proef op locatie.

Zowel bij een proef op locatie als in een klimaatcel, wordt gestart met een grove test. Vervolgens wordt er gekeken in hoeverre de wijzigingen in de plantfysiologie worden gerealiseerd. Op basis van deze wijzigingen worden er steeds fijnmazigere proeven uitgevoerd, waarbij er wordt gestuurd op de verschillende kleuren binnen het lichtspectrum.

Als de proef het gewenste resultaat oplevert, wordt er gekeken naar de financiële haalbaarheid van het lichtrecept. Ofwel: de gewasopbrengst wordt afgezet tegen het energieverbruik en de kosten van de lichtbron.

LED-belichting efficiënt inzetten

Het realiseren van de hoogste gewasopbrengst tegen het laagste energieverbruik, heeft sterk te maken met de efficiency waarmee het gewas het groeilicht omzet. Ofwel: de mate waarin de plant het ontvangen licht efficiënt omzet in assimilaten (suikers), en daarmee in gewas- of vruchtgroei. Het punt waarop een plant het licht optimaal (100%) omzet naar suikers verschilt per gewas en wordt continu beïnvloed door de relatieve luchtvochtigheid, CO2 en temperatuur in de kas. Het optimum kan dus per minuut verschillen.

Via groeilichtsoftware Hortisense kan de teler belangrijke prestatie-indicatoren uit de teelstrategie monitoren, op basis waarvan hij de hoeveelheid groeilicht kan bijsturen. Ook kan de teler een beroep doen op de Consultants grow light performance van Hortilux, die helpen bij het interpreteren van de groeilichtdata. Zo is de teler er zeker van dat hij de juiste beslissingen neemt voor een optimaal teeltresultaat.

Wilt u meer weten over de mogelijkheden van LED-belichting voor uw LED teelt?

U kunt voor meer informatie contact opnemen met de Consultants grow light performance van Hortilux: Stéphane André (tel. 06 -10282335 of s.andre@hortilux.com) en Hans de Vries ( tel. 06-57011488 of h.devries@hortilux.com)